In het Beestig Bladerboekje vind je maar liefst 4 artikels over het varken, maar we zijn nog lang niet uitverteld over dit beest.
Ook in Oosthoven, deelgemeente van Oud-Turnhout, speelt het varken een heel belangrijke rol!
Jan Aerts vertelt:
In 2022 bestond de Sint-Antoniusverering in Oosthoven 500 jaar. In 1522 waren er twee fundaties, d.w.z. jaarlijkse misintenties die gefinancierd werden met de opbrengsten uit de verkoop van een stuk grond. De verkoop van de offergaven (varkenskoppen) gaat eveneens terug tot de 16de eeuw (1591).
Tot op vandaag is deze traditie blijven bestaan. Elke eerste zondag na 17 januari wordt Sint-Antonius Abt, de patroonheilige van de parochie te Oosthoven gevierd. En in Oosthoven maken ze daar een echt dorpsfeest van. In 2022 kon deze viering omwille van corona geen doorgang vinden.
De heilige Antonius is de machtige beschermer tegen de ziekte en sterfte van het vee. De reden van deze viering zou reeds teruggrijpen tot de 11e en 12e eeuw. In Europa heerste toen een pestziekte die vergezeld ging van hete gezwellen, gekend onder de naam van het Heilig Vuur! Bij de aanroeping van St. Antonius verdwenen de pestziekte en de gezwellen! De eredienst werd vanuit de Dauphiné (Fr.), waar een kloosterorde werd opgericht, naar onze gewesten gebracht. In deze kloostergemeenschappen mestte men een groot aantal varkens, die vooral bestemd waren om de armen te voeren, maar ook tot geneesmiddel van de varkens die door het St. Antoniusvier waren aangetast. De varkens die door de broeders werden opgekweekt, mochten overal vrij rondlopen en niemand durfde het aan om hen kwaad te doen. Hiervan schijnt de benaming straatvarken afkomstig te zijn. Overigens waren de broeders van St. Antonius bij hun bedeltochten meestal vergezeld van een varken voorzien van een bel om de hals.
Op zondag 23 januari 2023 werd alsnog 500 jaar Sint-Antoniusverering te Oosthoven gevierd. Tijdens deze gelegenheid mocht de Oosthovense gemeenschap, in naam van alle Sint-Antoniusvieringen in gans Vlaanderen het label van erkend Immaterieel Vlaams Cultureel Erfgoed in ontvangst nemen. Na de misviering, de paarden- en tractorenzegening, werden de offergaven per opbod verkocht. Nafeesten gebeurde in de feesttent. Laat deze erkenning een boost geven aan de verering in de toekomst.
Voor meer info kan je terecht op: https://immaterieelerfgoed.be/nl/erfgoederen/sint-antoniusvieringen-in-vlaanderen
Foto: archief Heemkundekring Corsendonca
Tekst: Jan Aerts, Oud-Turnhout
Bron: 100 jaar Sint-Antoniusparochie Oosthoven, Willy van Hout, 1998, Heemkundekring Corsendonca